In dit artikel beschrijf ik de achtergrond en het nut van Zijnsgeoriënteerde meditatie. Jouw geest is datgene wat zich bewust is van gedachten en gevoelens; het is jouw geest die keuzes maakt, die ervaart, etcetera. In alle aspecten van jouw leven is jouw geest aanwezig. Het is daarom zeer de moeite waard om je geest te leren kennen en ermee te kunnen werken.

Rusten in Zijn

‘Rusten in Zijn’ is het begin- en het eindpunt van Zijnsoriëntatie. Het is thuis zijn en ontspannen in je open, liefdevolle, complete Zijnsaard. Zijnsgeoriënteerde meditatie wijst hiernaar en gaat hierover. Het brengt je in contact met de rijkdom van je wezen. Dat is een gift aan jezelf en daarmee ook aan je omgeving. Het is tevens ambacht, omdat de kunst van meditatie een langdurig leerproces vergt, waarin we steeds vaardiger worden om met de verschillende lagen van onze geest om te gaan.

Leren werken met je geest

Zijnsgeoriënteerde meditatie gaat over het leren kennen van en het leren werken met jouw geest. Om wat meer inzicht in jouw geest te krijgen kunnen we gebruik maken van het ‘drie lagen model’. Wil je leren werken met je geest dan is het handig een plattegrond te hebben die jouw geest beschrijft.

Drie lagen model van Zijn

Zijn

De binnenste cirkel noemen we Zijn; Zijn is de ruimtelijke, onbeschreven aard van jouw geest. Ten diepste ben jij Zijn, volkomen vrij en open. Je zou het ook het Hart kunnen noemen. Jouw grote Hart.

Zijn, en daarmee jouw geest, is niet alleen open en oneindig ruim. Het is tevens een ‘zwangere’ ruimte, rijk aan kwaliteiten. En dat Hart straalt altijd, net als de zon altijd straalt. Zijn drukt zich uit als pure liefde, schoonheid, vreugde, waardigheid, helderheid, warmte, licht et cetera. Deze enorme rijkdom is al gaande en dat ga je zien en ervaren als je rust in Zijn.

Spirit

Die rijkdom wordt gerepresenteerd door de tweede cirkel die we Spirit noemen. Zijn komt hier tot een vrije, open en stralende vorm die niet bepaald is door geschiedenis en conditioneringen. De Spirit is jouw wijsheidsgeest. Je kunt dit vergelijken met het sprookje van het lelijke eendje. Het eendje dat dacht dat hij een eendje was maar in werkelijkheid was hij een zwaan. Jouw Spirit is vergelijkbaar met de zwaan. Hier valt nog heel veel meer over te zeggen maar dat laat ik in het kader van dit artikel even rusten.

Psyche

Dan komen we bij de derde cirkel, de buitenrand. Deze noemen we de psyche. Met psyche bedoelen we jouw gewoonte manier van zijn, gericht op overleven.

Wellicht valt het je gelijk op dat deze cirkel een ononderbroken lijn heeft, terwijl bij Zijn en Spirit je stippellijntjes ziet. Met die stippellijntjes wordt de open, stromende en communicatieve aard van Zijn en Spirit onderstreept. Bij de buitenrand ligt dat anders. De buitenrand representeert onze geconditioneerde en daarmee gestolde manier van Zijn.
Ik zal dat nu verder toelichten.

In de buitenrand van onze geest, de psyche, worden we bepaald door onze overlevingsdrang. We creëren daartoe een plattegrond van de werkelijkheid, die ons helpt de veelheid van informatie te ordenen en onze weg daarin te vinden. De plattegrond wordt gevormd door onze geschiedenis, eerdere ervaringen en gedachtes. Gedachtes gaan steeds over de werkelijkheid maar zijn niet de absolute werkelijkheid. Net zomin als een foto van een rivier niet de rivier is.

Wanneer we gedachtes observeren – bijvoorbeeld zoals we in meditatie doen – zien we dat gedachten elkaar heel snel opvolgen. Als je naar een ouderwetse filmrol kijkt dan zie je dat het ontzettend veel beeldjes zijn die een film vormen als je ze versneld achter elkaar zet en afspeelt. Zo is het ook met onze gedachten. Door de snelheid van opeenvolgende gedachten spelen ze een film af in jouw geest. Net als je in de bioscoop gemakkelijk wordt meegenomen door de film die draait, word je ook gemakkelijk meegenomen – en soms ook beetgenomen – door de film van je eigen gedachten.

De illusoire werkelijkheid die dan geprojecteerd wordt lijkt echt waar te zijn maar is in feite een projectie op je eigen filmdoek. Een projectie van en in je eigen geest. Het is een bedachte werkelijkheid die je dan gaat aanzien als dé werkelijkheid, als echt waar. Dit noemen we binnen Zijnsoriëntatie ook wel ‘het huis van de ouders’. Dit is een constructie, een geprojecteerde wereld op basis van je ervaringen en je geschiedenis. De wereld die zich gevormd heeft op basis van jouw ervaringen in het verleden, jouw geschiedenis en de cultuur waarin je opgroeide. Dat is dan je leefwereld. En onbewust hercreëer je per moment deze leefwereld, hercreëer je het huis van de ouders. Je leeft in de buitenrand en bent het zicht en contact met Spirit en Zijn uit het oog verloren.

Anders gezegd: als je helemaal meegenomen wordt door je gedachten verlaat jouw geest zijn Zijnszetel en verliest zichzelf in de buitenrand. De geest raakt in een staat van vergetelheid. We gaan ons hechten aan de wereld die we steeds hercreëren, we gaan daarin wonen en raken vervreemd van de grote open ruimte van onze Zijnsaard. We zijn dan vergeten dat die Zijnsaard er is.

Je kunt je geest trainen 

Tijdens zijnsgeoriënteerde meditatie training leer je op verschillende manieren om van het dwingende karakter en de zuigkracht van de buitenrand los te komen. Je leert hoe je op die manier je geest kunt trainen zodat deze jouw beste bondgenoot wordt.

Zijnsgeoriënteerde meditatie is heel divers: je mediteert zowel staand en bewegend als zittend. Je leert om ‘kalm te verwijlen’, je maakt via visualisaties contact met je vrije aard, je Zijnsaard. Deze meditatievormen helpen je te ontdekken hoe je op een open, gevoelige en wakkere manier aanwezig kunt zijn. Je leert te vertragen, je gewone oriëntatie te stoppen, je te openen voor de schoonheid en rijkdom van Zijn en te wennen aan deze werkelijkheid die voorbij al je zelfbeelden gaat. Kortom: je leert om thuis te komen in je Zijnsaard.
In het begin kan het lastig zijn om de aanwijzingen en technieken je eigen te maken, maar als je blijft oefenen zal je vanzelf merken dat je vaardiger wordt. Iedereen kan dit leren. Door steeds weer de stappen te doorlopen die je aangeleerd krijgt, en het toepassen van de aanwijzingen, zal je vanzelf vaardig en kundig worden. De buitenrand wordt dunner en minder dominant. Je voedt je psyche niet meer en zo ga je als vanzelf rusten in de Zijnsaard van jouw geest. 

Zo schep je een klimaat waarin je weer toegang krijgt tot Zijn. Zo breng je jouw geest, en daarmee jezelf, Thuis. Je zult vanzelf gaan ontdekken dat je daar nooit bij vandaan bent geweest. Het was uit beeld omdat je afgeleid was en verstrikt in de buitenrand. 

Is dit nieuw voor je, of herken je hier iets in? Laat het vooral weten in een reactie hieronder. 

Michaël