In juni 2020 gaf Michaël Steinau een online workshop over het omgaan met emoties op het spirituele pad. Aan de hand van oefeningen en interactie met de deelnemers vertelt hij hoe je vanuit de Zijnsgeoriënteerde visie met emoties aan de slag kunt.
Leraar Zijnsoriëntatie Jeroen de Bruin is zo vrij geweest om de essentie van de workshop uit te werken in de onderstaande tekst. Je kunt de tekst los lezen, of combineren met het kijken van de video. De minuten waarop de oefeningen beginnen, zijn aangegeven in de tekst. De tekst is het beste te volgen als je het al een keer met mondelinge instructie gedaan hebt.
Jeroen, ik vind het een feest om je tekst terug te lezen. Hartelijk bedankt voor je zorgvuldige uitwerking.
Veel plezier met de tekst en/of video!
Inhoud van de video in minuten:
00:00 Meditatie
12:00 Introductie Zijnsoriëntatie en hoe emoties ontstaan
28:26 Oefening identificatie geeft kramp
45:11 Oefening en uitleg openheid en kramp
49:57 Uitleg voor de oefening
58:15 Oefening grond en emoties
1:15:34 Oefening onfocus en samenvatting
Omgaan met emoties op het spirituele pad
Het begin- en eindpunt van elke Zijnsgeoriënteerde training is jouw natuurlijke, al vrije Zijnsaard. Volkomen open, heel en ongeschonden. Al compleet en al aanwezig, hoe je jezelf ook aantreft, wat je ook hebt meegemaakt. Vergelijkbaar met dat de zon altijd schijnt, ook als het regent, ook als het onweert.
00:00 minuten – Oefening: meditatie
We starten met een aardende meditatie. Breng je aandacht naar de contactvlakken van jouw lichaam met je kussen, de stoel, de mat en de grond. Als je afdwaalt, merk dat op en breng je jezelf weer terug naar het contact, de verbinding, met de grond en dieper door met de aarde. Blijf je aandacht richten op deze verbinding. Ontspan in het contact met de grond. Voel en ervaar de aanwezige, gegeven verbinding. De grond die je draagt, de grond die je kunt vertrouwen en waar je jezelf steeds opnieuw in kunt neerlaten.
Dit grond-besef is de opdracht die je jezelf nu en vaker geeft. Dit grond-besef is een belangrijke basis in het werken met emoties. Je kunt hier steeds weer naar terug, hierin kun je je pauzes nemen, hier kun je je op enten en je lichaam en je hele leven in laten rusten. Met de grond bedoel ik trouwens niet alleen de fysieke grond, de fysieke aarde, maar ook jouw Zijnsgrond. De eindeloze diepe en weidse bewustzijnsruimte.
12:00 minuten – Introductie Zijnsoriëntatie en hoe emoties ontstaan
Deze avond workshop gaat over het omgaan met emoties. Het is ook een soort appetizer van de jaartraining over het omgaan met emoties.
In tegenstelling tot het besef dat onze vrije aard al aanwezig is, dit noemen we rijkdomsbewustzijn, zoeken we de vrijheid, het geluk en de vervulling in ons leven meestal buiten onszelf. Hierdoor zijn we continu op weg naar beter en gaan we weg van de rijkdom die er al is. Dit noemen we armoedebewustzijn. Op zich is het geen probleem om onderweg te zijn. Het is wel een probleem als dit onderweg zijn, het zicht op jouw vrije aard, jouw gegeven basale rijkdom, jouw basis van jouw welbevinden, belemmert. Je bent dan in de staat van Zijnsvergetelheid. Je bent dan eigenlijk chronisch verward, plus energetisch opgetrokken en afhankelijk van iets of iemand buiten jou. Je bent dan verkrampt, speurend, geïsoleerd en afgescheiden. Je gaat op zoek naar de stralen van de zon terwijl die al schijnt.
Eén van de redenen waardoor ons zicht op onze vrije aard wordt belemmerd, is dat we niet goed om kunnen gaan met onze emoties. Dat is ook de reden van het geven van deze workshop, het bewuster leren omgaan met onze emoties. Ik onderscheid drie basisemoties; angst, hechting en boosheid. Er zijn natuurlijk meer verstorende emoties, zoals jaloezie, haat en hebzucht, maar ze komen uiteindelijk neer op de basis van deze drie. En eigenlijk komen ze allemaal voort uit angst, dit is de meest basale emotie.
Ook al hebben we vaak allerlei trainingen gedaan, zijn we vaardig in ons werk, zijn we misschien naar vele retraites geweest, ik ken maar weinig mensen die echt goed met hun emoties om kunnen gaan. De meeste mensen laten zich meeslepen door emoties, de meeste mensen bevinden zich eigenlijk nog op een soort kleuterniveau in het omgaan met emoties. Of anders gezegd, hier hebben we nog volwassen te worden. Kijk maar eens in je eigen leven hoe snel je emoties onderdrukt, dan wel hoe je erdoor bepaald wordt. Kijk maar eens hoe vaardig je bent, in het aanwezig blijven bij je emoties en het omgaan met je emoties in relatie met mensen die jouw emoties triggeren.
Emoties zelf hoeven niet verstorend te zijn
We laten ons makkelijk leven door onze emoties, door onze angsten en ons verzet. Ook hebben we geen echt antwoord op onze gevoelens van eenzaamheid en wraak en onze aannames van een slecht zelf of een slechte ander. We zijn een speelbal van allerlei reflexen en afweer, een soort dierlijke impulsiviteit die ons doen en laten bepalen. We voelen ons snel tekort schieten of aangevallen. Ondanks goede voornemens trekt iets in ons toch steeds weer deze donkere kant op. We maken venijnige, vernietigende opmerkingen zonder te beseffen wat we daarmee aanrichten. We sluiten onszelf af en we duwen onze medemensen weg. Onze verstorende emoties bepalen ons leven meer dan ons lief is.
Emoties op zich zijn niet verstorend maar wel als we door deze emoties bepaald worden, als we vanuit emotie reactief en primitief gaan handelen. In plaats van de emoties te ervaren in hun kwaliteiten en essentie, bouwt zich een steeds grotere lading op, een dieper spoor van reactiviteit, een dieper ingesleten gewoonte patroon. Wat hiermee samenhangt, zijn onze repeterende gedachten en verhalen, onze diepere aannames, onze oude wonden, onze constructies. Zoals wind het vuur aanwakkert, wakkeren deze gedachten en verhalen onze emoties aan.
Er ligt een mooie en volwassen opdracht voor ons klaar om vanuit het zicht op onze vrije aard en onze natuurlijke verbinding hiermee, vaardiger te worden in het omgaan met emoties. Hiermee kunnen we de kwaliteit van ons leven vergroten en onze bijdrage leveren aan de omgang met andere mensen. Zo kunnen we een bijdrage leveren aan een betere, volwassen, realistische, vriendelijke en vredige wereld.
De kracht van emoties
De essentie van emoties is energie of, in een nog transparantere vorm, bewustzijn. In emoties ligt ook veel energie opgeslagen. Ga maar eens na als je bang of boos bent wat voor enorme krachten daarin tekeergaan. Ook in depressie of vlak zijn, zit veel energie vast. Je hele lijf is in rep en roer, als een mierenhoop waar je een stok in steekt. Of zelfs als een vulkaan die rommelt in de diepte en die zomaar onverwacht zijn lava en as kan spuwen.
Deze workshop, deze training, gaat er dus niet om hoe je van je emoties af kunt komen, het gaat over hoe je ermee om kunt gaan. Hoe je vaardig kunt worden in het aanwezig zijn en kunt leren surfen op de golven van je emoties. Emoties kunnen niet geamputeerd worden en hoeven ook niet geamputeerd te worden. Het gaat er niet om je afwerende of aanvallende vuisten af te hakken, het gaat erom om hoe je hier je de kwaliteiten van je handen kunt leren kennen en gebruiken.
Dan wordt het leuk
De omgang met emoties kan je leven verrijken. Maar het vraagt ook veel. Het vraagt om je defensies te ontmantelen en je identificaties los te laten. Het vraagt om te oefenen en te trainen om je emoties te herkennen, te dragen en te leren kanaliseren. Je kunt het vergelijken met leren paardrijden. Leren omgaan met de grote gevoeligheden en grote krachten van jouw paard. Leren om jouw paard te berijden.
Niet alle emoties zijn verstorende emoties. Er zijn ook emoties als liefde, vrijgevigheid en compassie. Deze zijn juist bijdragend en verbindend. Maar ook in de emoties die we als verstorend ervaren, zijn grote kwaliteiten vervat. Angst vervat gevoeligheid, boosheid vervat kracht, hechting vervat verlangen, ga zo maar door. Hoe kun je alle kwaliteiten, alle liefde en helderheid die in de emoties vervat zitten, weer mee laten doen en mee laten spelen jouw leven? Als je veel oefent, wordt het leuk. Zelfs angst is leuk, woede is leuk. Daar gaat deze workshop en deze jaartraining over. Rusten in Zijn en doen wat je wilt in het omgaan met jouw emoties.
28:26 minuten – Oefening en uitleg openheid en kramp
Ik wil nu een oefening met jullie doen waarin jullie kunnen herkennen hoe er vanuit identificatie verkramping ontstaat.
Sluit je ogen en ontspan. Stel jezelf voor dat je bent als de blauwe hemel. Dat je zo ruim bent als het universum. Weids, open en oneindig ruim. Wees zonder begin en zonder einde, neem gewoon aan dat dat kan. Voel hoe het is om zo te zijn. Voel wat het met je doet, met je energie, met je adem, met je manier van Zijn.
Blijf zo afgestemd. Ik geef je zo een zinnetje en ervaar dan vervolgens wat er met je gebeurt.
‘ik ben mijn lichaam’. Ga hierin mee. Wees jouw lichaam. Identificeer je met jouw lichaam.
Voel wat er gebeurt met jouw open afstemming. Wat gebeurt er met je adem? Wat gebeurt er met je manier van zijn? Ervaar het contrast. Wat ontdek je?
Reacties:
- Wanneer ik me identificeer met mijn lichaam, voel ik gelijk overal pijntjes, en iets van ‘terug in mijn hok’. Krimp, kramp, vernauwing, opgeslotenheid.
- Ik vond de blauwe weidsheid eng en mijn lichaam wel lekker vertrouwd en begrensd.
- Ik ga dan van de onbeperkte non-dualiteit naar de beperkte dualiteit.
Je krimpt meestal ineen door schrik. Je schrikt vaker dan je denkt. Op het moment dat je iets ervaart als bedreigend, schrik en krimp je. Het is een beschermingsreflex, waarbij je dus gelooft dat je die vorm bent. Ik zeg niet dat je niet je lichaam bent, maar je bent in essentie veel ruimer dan dat. Waar je je ook mee identificeert, de identificatie zorgt voor een opsluiting in die vorm. Dan voel je ook heel makkelijk dat je in die identificatie bedreigd kunt worden.
De vergankelijke realiteit is dat elke vorm die bestaat ook weer zal ophouden met bestaan. Door ouderdom, ziekte, een ongeluk, verhalen, opmerkingen, wat dan ook. Angst is de basale emotie die hoort bij de identificatie met een vorm. Bang om te falen, bang om afgewezen te worden, bang om verstoten te worden, bang om bezet of vernietigd te worden, bang om ziek te worden en te sterven, etcetera. Dit is niet goed, dit is niet fout, het is de basale realiteit van ons geconditioneerde leven.
Naast angst is er ook de emotie van grijpen, vasthouden, hechten. Vasthouden wat je hebt, meer willen of verlies willen voorkomen. En de emotie van boosheid. Vanuit de bedreiging kun je ook in de boosheid en in de aanval schieten: ‘aanval is de beste verdediging’.
Zoals ik in het begin al noemde: het begin- en eindpunt van elke Zijnsgeoriënteerde training is jouw natuurlijke, al vrije Zijnsaard. Volkomen open en heel en ongeschonden. Al compleet en al aanwezig, hoe je jezelf ook aantreft, wat je ook hebt meegemaakt.
Zijn als de blauwe hemel is geen rare zweverige truc, het is je aard. Deze Zijnsaard is voorbij vergankelijkheid, voorbij leven en dood, voorbij identificatie met vorm, tijd en ruimte. Iets van jou herkent dit. Voor sommigen is dit inmiddels vertrouwd, anderen kunnen hier vaak tenminste een notie van hebben of dit heel af en toe ervaren.
Elke identificatie is een constructie, een conceptualisatie. Het is in ons dagelijkse leven heel gewoon om iets of iemand te zijn, het is ook handig in de communicatie, maar hier starten ook de problemen, de verwarring en de basale emoties van angst, boosheid en hechting.
45:11 minuten – Oefening: onderzoek kramp
Nog een oefening over wat identificatie veroorzaakt.
Maak eens twee vuisten. Voel wat dit met je doet. Waarschijnlijk merk je een soort spanning die doortrekt naar je hele lichaam en naar je adem. Houd dit wat langer vast.
Merk het contrast op door nu je vuisten weer los te laten. Voel wat dit met je doet.
Wissel nog een keer. Maak opnieuw twee vuisten en houd dit opnieuw wat langer vast. Voel wat dit met je doet.
Vergelijkbare processen van verkramping vinden plaats bij alles wat je vasthoudt en alles waarmee je je identificeert. Van deze verkramping wil je vervolgens af en zo bouwt zich een verdere opstapeling op van verkramping en ervan af willen.
Dit is een belangrijke basale bewustzijnsoefening in de training. Je vrije Zijnsaard herkennen en merken hoe er verkramping of stolling ontstaat door identificatie met een vorm. Het is een combinatie van een spirituele, psychologische en energetische training.
Eerste stappen bij emoties
Wat een handig besef is bij het werken met emoties, is dat wanneer je ergens in vast zit, herinner je dan dat je waarschijnlijk schrikt of bent geschrokken en dat je daarna pas hecht of boos wordt.
Veel mensen voelen deze schrik niet. Het bewustzijn start dan pas bij het vervolg. Bij de boosheid, de pijn, de jaloezie, de machtsstrijd of het verdriet. Het je weer bewust zijn van de schrik is stap één. Stap twee is dat je de schrik toestaat. Wanneer je de schrik niet toestaat, komt de rest van je defensieve patroon op gang en raak je daarin gevangen. Je gedachten en je verhalen jagen dit proces verder aan. Ik heb dit ook al eerder genoemd dat dit werkt als wind en vuur. Het is dus wezenlijk dat je dit proces onderbreekt. Liefst zo snel mogelijk door te beseffen dat je schrikt en door deze schrik toe te staan.
Vervolgens is het belangrijk dat je je oorspronkelijke ruimte herinnert. Dit gaat vaak het gemakkelijkst door je de aanwezige grond te herinneren. Dit noemen we het grondbesef en dit werkt als een bliksem afleider. Lading van de bliksem wordt geneutraliseerd door contact met de grond, met de aarde. We gaan er hierbij ook vanuit dat je niet twee spannende dingen tegelijk kunt doen. Dit is een eenvoudig en krachtig principe. Wanneer je heel ontspannen bent en samen wandelt, kun je wel prima wandelen en praten tegelijk. Wanneer je vervolgens ruzie krijgt, kun je opmerken dat je vroeger of later stil gaat staan. Of wanneer het terrein heel glibberig is of rotsachtig, kun je opmerken dat het gesprek stilvalt of alleen nog maar bestaat uit een grom of gilletje.
Wanneer je een emotie ervaart en je bent je heel bewust van de grond, dan stoppen de gedachten en verhalen. Of in ieder geval stop je dan de verdere opbouw, de verdere opstapeling van de verkramping en optrekking. Wanneer je mediteert en je je bewust bent van de grond, en je vervolgens afgeleid raakt, dan kun je merken dat je je aarding verliest. Bij het grondbesef ben je je bewust van de grond terwijl je ook de emotie toestaat. Zo onderbreek je de opbouw en kan de emotie ontspannen. Dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan. De sterke gewoonte is dat je vanuit de emotie je verhalen wilt opbouwen. Het is echt een training, een beoefening, om dit proces te onderbreken. Je zult eerst zonder dat je emotioneel bent, moeten oefenen om de grond te ervaren en hier je aandacht bij te houden. Zo zijn we deze workshop ook begonnen. Wanneer je hier wat stabieler in bent geworden, kun je oefenen terwijl er een emotie aanwezig is. Eerst grond ervaren, de grond helpt jou dragen, vervolgens hierbij de emotie toestaan.
Wat hier vervolgens aan toegevoegd kan worden en wat behulpzaam is voor de verdere integratie in je dagelijks leven, is de emotie benoemen. Dan zeg je bijvoorbeeld: “ik merk dat ik hiervan schrik, of ik merk dat ik boos word“. Dat klinkt misschien wat gekunsteld, maar dit is een effectieve manier om het opbouwen van verhalen en emoties te onderbreken en te stoppen. Zo creëer je openheid waarin er een bepaalde mate van ontspanning is, zodat je de emotie kunt dragen en elkaar blijft horen en er daardoor contact en een gesprek mogelijk blijft.
Wanneer de verhalen de emoties niet aanwakkeren, komen de emoties na een tijdje tot rust. Wanneer je gevangen bent in de ombouw van emoties en verhalen, is het grond besef foetsie en is het contact en het kunnen horen van de ander ook vaak snel verdwenen.
58:15 minuten – Oefening: verhalen en emoties komen niet op gang
Ik wil nu nog een keer de meditatie met de grond herhalen, om de zojuist toegelichte principes al een beetje te oefenen.
Zit rechtop en houd je ogen open. Open ogen staan hier voor een open houding. Wanneer je je ogen sluit, sluit je je ook af naar binnen. Breng je aandacht naar de verbinding met de grond, via de contactvlakken van je lichaam met het kussen waarop je zit, of de stoel met je voeten op de vloer. De grond ervaren maak je het belangrijkste in deze meditatie. Hier houd je je aandacht bij. Merk op dat het ervaren van de aarde je niet laat optrekken maar je eerder juist laat landen, de energetische stroom is dalend en gaat door tot in de aarde. Merk ook op dat het ervaren van de grond, de aarde, de gedachten druk verminderd. Er ontstaan niet zo makkelijk hele verhalen. Dit kunnen ervaren houdt natuurlijk ook af van je meditatie ervaring. Wanneer dit je eerste meditatie is, is dit wellicht nog niet zo duidelijk. Jouw ervaring is ook afhankelijk van jouw staat van zijn op dit moment.
Denk nu eens na over een situatie die jou diep raakt. Een recente ruzie, verlies of iets frustrerends. Doe dit even heel intensief, zet het echt even aan, en merkt dan op wat er met je gronding gebeurt, wat er met je adem gebeurt, wat er verder in je lijf gebeurt. Blijft die energie dalend en landend of stijg je op. Kun je überhaupt nog de grond ervaren?
Laat dan je verhaal los, maak die keuze, zo goed als dat gaat, en maak de verbinding met de grond weer het belangrijkste. Wellicht ijlt de opwinding nog wat na, dat geeft niet. Blijf de verbinding met de grond op één zetten. En die verbinding is er al, die hoef je niet te maken. Dus ontspan en ervaar de natuurlijke en gegeven verbinding met de aarde. Houd hier je gevoelvolle aandacht bij.
Voel dan ook nu weer wat er in je lichaam gebeurt. Voel wat er met je ademhaling gebeurt. Voel wat er met je energie en met de activiteit in je geest gebeurt. Je hoeft niet te stoppen met denken, dat gaat niet en dat hoeft ook niet. Maar blijf het contact met de grond het belangrijkste maken.
Reactie:
- Wanneer ik in mijn verhaal was, raakte ik de grond kwijt. Mijn boosheid nam me in beslag en was ook heel vermoeiend. Toen ik daarna het verhaal losliet en de grond en Zijn weer ervoer, werd ik geraakt door de verbinding en de grootsheid ervan. Van hieruit kon ik vriendelijk kijken naar mijn boosheid.
Verhalen wakkeren emoties aan, maar verhalen belemmeren ook de gevoelsstroom. Wanneer we stevig in een verhaal zitten hoeven we onze geraaktheid niet te voelen. Verhalen werken dus ook vaak als een afweermechanisme. Ondertussen worden de emoties erdoor aangewakkerd. Je schiet er dus niets mee op. Andersom werkt het ervaren van de grond stimulerend naar jouw sensitiviteit en intelligentie. De grond ervaren zorgt ervoor dat je open aanwezig blijft en het geheel kunt ervaren en overzien.
Niet alleen verhalen werken als afweermechanisme, dat doen emoties zelf vaak ook. Mensen die makkelijk boos zijn bijvoorbeeld, hebben vaak meer moeite om het verdriet of het gemis eronder te voelen en te uiten. Mensen die makkelijk verdrietig zijn, hebben vaak moeite om boosheid te uiten en überhaupt te ervaren dat ze ondertussen ook boos zijn.
Reactie:
- Ik merkte dat ik bij de eerste stevige, boze gedachten, meteen de grond verliet. Echt ogenblikkelijk. Zo snel gaat dat dus.
Je verlaat eigenlijk niet alleen de grond, je verlaat ook jezelf. Je verlaat je wezen en natuurlijke grootsheid, je wordt eigenlijk iets heel kleins. Je trekt op en verkrampt tot een afgescheiden bolletje en raakt zo heel snel steeds verder van huis. Ondertussen wakkeren je emoties aan tot iets groots, iets naars, waar je dan impulsief vanaf wilt. Je zit vast. Er volgt dan, ook impulsief, gewelddadige onderdrukking of gewelddadige ontlading. Je raakt echt verstoord.
Reactie:
- Ik merkte in de oefening bij het aanzetten van een emotionele gedachte dat mijn energie omhoog ging en geblokkeerd raakte bij mijn middenrif. Dat voelde als een blok beton. Er kon niets meer doorheen. Mijn aanwezigheid, mijn presentie, verdween totaal. Bij het ervaren van de grond, ontspande mijn middenrif en dat voelde een beetje als een vrije val naar beneden, totale ontspanning. Het rotsblok verkruimelde als het ware.
Ja, zo hervind je jezelf en je presentie en kun je ruimer kijken naar wat er speelt. En andersom, daar waar we onze presentie verliezen, worden we bepaald door onze trauma’s. Dan worden we als het ware uit het hier en nu naar de oude verhalen van onze geschiedenis getrokken. Deze switch is te leren. In principe kan iedereen dit leren. Ook voor getrainde mensen blijft het oefenen. Ook getrainde mensen moeten hierbij steeds opnieuw hun gelijk loslaten en de steeds terugkerende impulsieve oplossingsdrang loslaten.
Het grondbesef is de basis van waaruit je verder kunt integreren. Dat geeft je het overzicht van waaruit je kunt kijken naar je aannames en interpretaties. Je kunt leren om je identificaties los te laten, je staat ontmanteling toe bij alles wat je over jezelf en anderen gelooft. Dan hebben emoties minder vat op je. Het helpt ook enorm om jezelf niet zo serieus te nemen. Al die verhalen die gaan ook steeds over jou. Wat jou is aangedaan, hoe ze jou niet begrijpen, etcetera. Het is zo bevrijdend om dit los te kunnen laten of om dit met wat humor en luchtigheid te benaderen.
1:15:34 minuten – Oefening onfocus
Ik wil nog één oefening doen. Deze oefening gaat over focus. We zijn in het algemeen heel gefocust. Ik bedoel hier niet mee een gezonde concentratie maar een aangehaakte houding. Een vooringenomen houding die voortkomt uit een soort dreiging. Ik ga jullie laten voelen wat het effect hiervan is.
Kies een object in de ruimte waar je bent. Een neutraal object dat een paar meter bij je vandaan is, zoals een plant of een stoel.
Kijk eens overdreven intens naar het object. Zet je focus even flink aan. Blijf gespitst. Voel dan wat deze houding met je doet. Wat doet het met je ervaring van verbinding? Ervaar je de grond? Geeft deze houding energie of kost deze houding energie? Waar zit je ademhaling? Wat ervaar je verder in je lichaam? Wat doet het met je waarneming, met de blik in je ogen? Wat doet het met je hele manier van zijn?
Laat je ingespannen blik dan los. Ervaar je verbinding met de grond, ontspan, unfocus. Kijk dan opnieuw naar het object en zie ook de ruimte aan alle kanten om het object heen. Wees je bewust van de ruimte tussen jou en het object. Wees je ook bewust van de ruimte van alle kanten om jou heen. Laat deze ruimte en deze ruimtelijke houding toe. Maak de ruimte en deze ruimtelijke houding belangrijker dan het object.
Herhaal dan het onderzoek. Wat doet deze houding met je ervaring van verbinding? Ervaar je de grond? Geeft deze houding energie of kost deze houding energie? Waar zit je ademhaling? Wat ervaar je verder in je lichaam? Wat doet het met je waarneming, met de blik in je ogen? Wat doet het met je hele manier van zijn?
Reactie:
- De gefocuste blik voelde geforceerd en éénpuntig, uitsluitend. Mijn adem werd oppervlakkig en ik voelde me prikkelbaar. De verbinding met de omgeving was weg.
- Bij het me richten op de ruimte volgde verbinding, gronding en ontspanning.
Samenvatting
Je kunt je wellicht voorstellen dat wanneer er bij een neutraal object al spanning, optrekking en uitsluiting ontstaat, dat dit zeker ook zal gebeuren in relatie met elkaar. En al helemaal wanneer je gevangen bent in verstorende emoties en bijbehorende verhalen. Je ruimte verkleint, je blik raakt vernauwd en je verliest de verbinding met de grond, met jezelf en met elkaar. En andersom zal gronding en ruimtebesef zorgen voor ontspanning, het loslaten van kramp en fixaties en het herinneren van je vrije aard.
Vanuit een ruime blik is er de gegeven verbinding en ook weer gemakkelijker contact met jezelf en met elkaar. Dan is er verder onderzoek mogelijk en ontstaat er begrip voor jezelf en voor elkaar. Dat is een grote gift aan jezelf, aan de mensen waar je mee omgaat en aan de wereld.
Ik wil deze avond graag opdragen aan het geluk en welzijn van alle levende wezens.
Jeroen de Bruin, februari 2021
Workshop van Michaël Steinau, 19 juni 2021
PS: In September start de Jaartraining over dit onderwerp. Meer weten? Kijk hier: Jaartraining Zijnsgeoriënteerd werken met verstorende emoties.